Verhaal achter voorwerpen voor "Avondmaal"

publicatiedatum: vr 12 november 2021

Op woensdag 17 november 2021 organiseert de Stichts-Hollandse Historische Vereniging een lezing over de Avondmaal voorwerpen in de Nederlandse Lutherse Kerk. Ds. Martin van Wijngaarden neemt u mee op een bijzondere tocht naar het verhaal achter deze bijzondere kunstvoorwerpen.

De lezing is ook via live-stream te volgen op YouTube en wordt vanaf 20.00 uur uitgezonden vanuit de Lutherse Kerk te Woerden. Voor het adres: zie de website shhv.info. Bezoekers wordt gevraagd een geldige corona QR-code te tonen of een testbewijs met negatieve uitslag, niet ouder dan 24 uur, plus een identiteitsbewijs.

Achtergrondinformatie

Voorwerpen hebben elk hun eigen verhaal. Het ontwerp en de uitvoering berusten vaak op weloverwogen keuzes. En hun geschiedenis is verweven met mensen die daarvan deel uitmaken. Een erfstuk in de familie kan aanleiding zijn om gezamenlijke herinneringen op te halen. Aan vader en moeder, of generaties verder terug in de tijd. Evenzo worden voorwerpen gebruikt om aspecten in de geschiedenis van Nederland in herinnering te blijven roepen. Zo is er de, onlangs vernieuwde, Canon van Nederland. En in musea en archieven vinden we documenten en objecten die herinneren aan bijzondere gebeurtenissen. Of het nu een in Woerden gevonden Romeinse helm betreft, of de in het Nationaal Archief bewaarde oprichtingsacte van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), ze brengen een voorbije periode in herinnering. En eigenlijk ook tot leven.

Iets soortgelijks gebeurt met kerkelijke objecten. Vaak hebben ze een functie die verbonden is met de liturgie – het geheel van gebeden, ceremonies en handelingen die deel uitmaken van de eredienst. Maar wat hebben deze voorwerpen ons nu echt te zeggen? Ds. Martin van Wijngaarden neemt ons mee naar de wereld van het Nederlands Luthers gerei voor het avondmaal – ter nagedachtenis van de laatste maaltijd die Jezus Christus gebruikte voordat hij gevangen genomen werd. Juist het Luthers materiaal is intrigerend. Er worden ouwels en kelken gebruikt maar het gaat om protestanten. En, niet onbelangrijk, het gaat ook om niet-calvinisten. Door middel van vorm- en decoratiekeuzen communiceren lutheranen hun identiteit die met hun eigen specifieke nationale geschiedenis te maken heeft. Bij de lezing wordt dat ook getoond aan de hand van vele illustraties. Zoals bijvoorbeeld schenkersinscripties, waarbij de donateurs de beleving van hun traditie in eigen woorden goten en op het gerei lieten graveren. Daarmee zijn deze voorwerpen uniek, en met recht Schitterende Getuigen. Ze dragen de identiteit van een godsdienstige minderheid.

Over de spreker

Martin L. van Wijngaarden is sinds 2001 predikant van de Lutherse Gemeente in Rotterdam (Andreaskerk). Als kerkhistoricus is hij vooral geïnteresseerd in Nederlandse kerkgeschiedenis gecombineerd met aandacht voor kerkbouw, kunst en beeldcultuur. Zijn speciale aandachtsgebied is Nederlands Lutherse kunst. In 2016 promoveerde hij aan de Universiteit in Utrecht op het onderwerp Schitterende Getuigen. Nederlands luthers avondmaalsgerei als identiteitsdrager van een godsdienstige minderheid.

Lutherse avondmaalsvoorwerpen (Bron: ds. Van Wijngaarden)

Meer nieuws | Nieuwsarchief