Bätz-orgel 250 jaar
In de Petruskerk (Hervormde Gemeente Woerden) staat een uniek Bätzorgel met grote cultuur-historische waarde. dat in 1768 is gebouwd door J.H.H. Bätz. Het orgel, bestaat dit jaar ergo 250 jaar. Zoals alles heeft ook dit oude instrument regelmatig zorg en onderhoud nodig. Naast het jaarlijkse klein onderhoud moet er eens in de veertig tot vijftig jaar groot onderhoud plaats vinden.
De laatste keer is dit in 1971 uitgevoerd. De laatste tijd werd het steeds duidelijker dat er weer een restauratie moest plaatsvinden. Voor de windvoorziening, de mechanieken en het pijpwerk is dit zelfs urgent.
Daarom is het College van Kerkrentmeesters van de Hervormde Gemeente, in samenwerking met haar orgeladviseur de heer Peter van Dijk, het afgelopen jaar druk aan de slag geweest met een restauratieplan. De kerkrentmeesters zijn erg verheugd dat de Provincie Utrecht via het Parelfonds ongeveer de helft van de kosten voor haar rekening wil nemen. Er wordt nu verder gewerkt aan het verkrijgen van subsidies en het starten van een sponsoractie.
In 1971 wist men dat de klank van de frontpijpen aanzienlijk verbeterd zou kunnen worden, maar de technische kennis om dit te afdoende te bereiken ontbrak nog. Inmiddels is de techniek aanzienlijk verbeterd en kunnen de frontpijpen zo hersteld worden, dat de klank volledig teruggebracht kan worden naar de oorspronkelijke situatie en klank uit 1768.
250 jaar
Ter ere van het 250-jarige bestaan werd op zaterdag 2 juni een concert gegeven met medewerking van eigen organisten Ad van Pelt, Annelies van Zoelen-Kuus, Kees Bruggeman, Marnix van der Ploeg en Nico van der Kooy.
Orgeldetails
- Bouwjaar: 1768
- Orgelmaker(s): Johann Heinrich Hartmann Bätz
- Organist(en): Kees Bruggeman, Ad van Pelt en Annelies van Zoelen-Kuus
Het majesteitelijke hoofdorgel in de Petruskerk te Woerden staat er na bijna 250 jaar nog net zo bij als toen het opgeleverd werd. Vrijwel al het pijpwerk uit 1768 is nog aanwezig en de materiele 'verbeteringen' die orgelbouwers in de loop van de tijd hebben aangebracht zijn in 1969 door Van Vulpen weer ongedaan gemaakt. (Zo heeft Mart Vermeulen in 1911 een derde klavier aangebracht waarvan de pijpen in een zwelkast achter het hoofdwerk werden geplaatst. Ook zijn in 1939 door C. Verweys een aantal registers gewijzigd en toegevoegd.) De stemming (gelijkzwevend) is echter niet origineel. Deze aanpassing is gedaan in het kader van een grote reparatie in 1821 door Johann Caspar Friedrichs. In 1992 is het orgel opnieuw geïntoneerd door Van Vulpen.
1765
Toen de vroedschap van Woerden in december 1765 besloot dat er een nieuw orgel gebouwd moest worden, kreeg de Utrechtse orgelmaker Johann Heinrich Hartmann Bätz de opdracht toegekend. Hij voltooide het instrument, bestaande uit hoofdwerk, rugwerk en pedaal in 1768. Het telde 27 registers.
De kas, met snijwerk van de Leidse beeldsnijder Johannes Schaddé lijkt een kopie van het wereldberoemde Müller-orgel van de Grote of St. Bavokerk te Haarlem, met uitzondering van de sterk gereduceerde pedaaltorens. Op het rugwerk staat het stadswapen van Woerden, geflankeerd door musicerende engelenfiguren. De hoofdkast wordt bekroond door een harp-spelende David, eveneens omgeven door musicerende engelen.