Wat is eigenlijk Valentijnsdag?

Valentijnsdag is een dag waarop (oorspronkelijk anonieme) geliefden elkaar extra aandacht geven. dat gebeurt door extra attent voor elkaar te zijn of (steeds vaker) met Valentijns-cadeautjes, Valentijns-uitjes, bossen bloemen, of kaarten. Valentijnsdag wordt gevierd op 14 februari. Paus Gelasius I riep in 496 14 februari uit tot de (toen nog niet "romantische") dag van de Heilige Valentijn.

Commercie
In de Verenigde Staten is men, uit commercieel oogpunt, begonnen met het verleggen van de nadruk van anonieme liefde naar liefde. Valentijnsdag is in België en Nederland in korte tijd, sinds midden jaren 90, een groot commercieel succes geworden: cadeauwinkels, boekwinkels, lingeriewinkels en bloemenwinkels profiteren hiervan.

Historische achtergrond

De eerste officiële Valentijnsdag werd op 14 februari 496 uitgeroepen door Paus Gelasius en hiermee werden de oorspronkelijke Lupercaliën vervangen.

Sint Valentijn

Over de naamgever is veel onduidelijk. Sint Valentijn, of Valentinus, was vermoedelijk niet één persoon, maar het is de naam voor veertien heiligverklaarde martelaren uit het oude Rome, mogelijk in de vierde eeuw.

Van de Sint Valentijn aan wie we op 14 februari Valentijnsdag wijden is niet meer bekend dan dat hij op diezelfde dag ten noorden van Rome begraven is, aan de Via Flaminia. Het is zelfs onzeker of de feestdag niet gericht is op één maar op meerdere heiligen met dezelfde naam.

Deze onzekerheid was bijvoorbeeld de reden dat Sint Valentijn in 1969 uit de katholieke heiligenkalender verwijderd is. Wel blijven hij en zijn naamgenoten in de wachtlijst staan voor de kalender. Over het algemeen wordt aangenomen dat het gaat om Valentinus van Terni. Sint Valentinus was bisschop van dit Italiaanse plaatsje.

Dag van de liefde

Lange tijd had de viering van Valentijnsdag geen romantische connotatie. Pas in de middeleeuwen, toen de hoofse liefde wijdverspreid ideaal was, werd een romantisch element toegevoegd aan de Valentijnslegende.

Geoffrey Chaucer schreef in 1382 in “Parliament of Foules” een gedicht voor het verlovingsfeest van Koning Richard II van Engeland met Anna van Bohemen (Anna van Luxemburg):

“For this was on seynt Volantynys day
Whan euery bryd comyth there to chese his make.”

(For this was on Saint Valentine’s Day,

when every bird cometh there to choose his mate.)

Het is onwaarschijnlijk dat vogels (“tortelduifjes”) al op 14 februari gaan nestelen, waarschijnlijker is dat Chaucers verwijzing naar Valentijn op een andere dag gericht is. De spaarzame bronnen uit die periode blijven vaag over de betekenis van Valentijnsdag pas aan het eind van de middeleeuwen wordt de dag langzamerhand geassocieerd met liefde.

Vanaf de vijftiende eeuw ontwikkelde Valentijnsdag zich tot een dag waarop geliefden hun liefde voor elkaar uiten door elkaar bloemen te geven, een wenskaart (een “Valentijn”) of lekkernijen.

Dit bleef vooral voorbehouden aan rijke lieden. Uit ca. 1600 dateert Shakespears Hamlet, waarin Ophelia refereert aan Valentijnsdag, wat dan al meer lijkt op de dag die we nu kennen:

“To-morrow is Saint Valentine’s day,
All in the morning betime,
And I a maid at your window,
To be your Valentine.
Then up he rose, and donn’d his clothes,
And dupp’d the chamber-door;
Let in the maid, that out a maid
Never departed more.”

Bronnen wikipedia & historie.nl