Lezing; Bezit, Bezat, Bezeten

Een reconstructie van historisch grondbezit in de provincie Utrecht woensdag 18 januari 2017 is deze lezing door Ad van Ooststroom. in De Dam, Woerden, Aanvang: 20.00 uur Een kaart van Hendrick Verstralen toont alle in de eerste helft van de 17e eeuw aanwezige windmolens binnen het Groot Waterschap van Woerden en ook de kerken die bij een naderende overstroming een rol speelden als opvangplaats.

Maar de kaart toont ook de tegenstrijdigheid in belangen tussen Utrecht en Holland. In de 9e eeuw geldt heel Uurdin (Woerden) als bisschoppelijk bezit . Als de bisschop van Utrecht in het eind van de 13e eeuw Woerden en Bodegraven verpandt aan de graaf van Holland is een deel van de grond binnen dit Waterschap al ontgonnen en in gebruik. De prijs die de bisschop moest betalen om deze grond te laten ontginnen was het opgeven van het bezit van die grond ten gunste van de ontginners, deze grond zal dus niet mee verpand zijn.

Het onderzoek van de heer Ooststroom richt zich op de reconstructie van het grondbezit en de daaraan verbonden rechtsmacht (het gerecht), het recht van het innen van de tijns, en een tiende van de opbrengst van die grond. Voor, tijdens en na het ontginningsproces werden deze vier onderdelen eerst met elkaar gecombineerd. Later werden ze in verschillende combinaties verdeeld.

De voor deze reconstructie benodigde bronnen en met name de verschillen daarin tussen Holland en Utrecht geven een goed inzicht in hoe de landsheren van beide gerechten hun belastingen inden.